រាជធានីភ្នំពេញ ៖ គ្រប់កាលៈទេសៈទាំងអស់ ស្ថិរភាពនយោបាយជាកត្តាសំខាន់ណាស់ បើគ្មានសុខសន្តិភាព គ្មានស្ថិរភាពនយោបាយទេ ពុំអាចធ្វើឱ្យប្រទេសលូតលាស់បានឡើយ ។ នេះជាការលើកឡើងរបស់អ្នកជំនាញនានាក្នុងវិស័យអចលនទ្រព្យ គ្រាដែលស្ថានភាពនយោបាយនៅក្នុងប្រទេសកំពុងតានតឹង ។
លោកឧកញ៉ា នួន រិទ្ធី នាយកក្រុមហ៊ុន KFA មានប្រសាសន៍កាលពីថ្ងៃទី៦ តុលា ម្សិលមិញថា ៖« បើគ្មានស្ថិរភាពនយោបាយទេ មិនថាវិស័យអចលនទ្រព្យទេ វិស័យផ្សេងក៏មានផលប៉ះពាល់ដែរ ។ គ្រប់កាលៈទេសៈទាំងអស់ ស្ថិរភាពនយោបាយជាកត្តាសំខាន់ណាស់ បើគ្មានសុខសន្តិភាព គ្មានស្ថិរភាពនយោបាយទេ ពុំអាចធ្វើឱ្យប្រទេសលូតលាស់បានឡើយ » ។
ទន្ទឹមនឹងនេះ ក៏មានកត្តាខាងក្រៅមួយចំនួនទៀតផងដែរដែលនាំឲ្យរាំងស្ទះ និងប៉ះពាល់ដល់វិស័យអចលនទ្រព្យនៅកម្ពុជា ប្រសិនបើកើតមានដូចក្នុងអំឡុងឆ្នាំ២០០៨ ។
លោកឧកញ៉ា នួន រិទ្ធី បន្ដថា ៖« បើវិបត្តិកលយុគសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក វិបត្តិនយោបាយពិភពលោកធំៗ ឬក៏វិបត្តិអ្វីមួយនៅខាងក្រៅដែលហ៊ុមព័ទ្ធយើងកើនឡើងនោះ វាក៏អាចប៉ះពាល់ដែរ » ។
ចំណែកអ្នកជំនាញអចលនទ្រព្យអន្ដរជាតិដំបូងគេរបស់កម្ពុជា លោក វ៉ា វីរៈ នាយកក្រុមហ៊ុន Century 21 មានប្រសាសន៍ថា កត្តាសំខាន់ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់តម្លៃ ក៏ដូចជាការលូតលាស់នៃវិស័យអចលនទ្រព្យ មិនថាកម្ពុជា ឬពិភពលោក គឺកត្តាសេដ្ឋកិច្ច ។ បើសេដ្ឋកិច្ចមានបញ្ហាតម្លៃ អចលនទ្រព្យក៏វាទៅតាមហ្នឹងដែរ ពីព្រោះមនុស្សទិញ-លក់អចលនទ្រព្យនៅពេលមាន ឬសល់លុយច្រើន ។ អីចឹង ប្រតិបត្តិការទិញ-លក់អចលនទ្រព្យកើនឡើងនោះ និងធ្វើតម្លៃអចលនទ្រព្យកើនឡើង ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ លោកថា ៖« ប៉ុន្តែសេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយវាទាក់ទងគ្នា ប្រសិនជាស្ថានភាពនយោបាយមិនល្អ ប្រទេសកើតសង្គ្រាម មិនអាចអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច នឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់វិស័យអចលនទ្រព្យ ។ ជារួម នយោបាយធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ច ហើយសេដ្ឋកិច្ចធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់វិស័យអចលនទ្រព្យ» ។
ដោយឡែក លោកឧកញ៉ា ចេង ខេង នាយកក្រុមហ៊ុន CPL បានមានប្រសាសន៍ថា បញ្ហាក្រមសីលធម៌ និងការទទួលខុសត្រូវពីក្រុមហ៊ុនភ្នាក់ងារលក់អចលនវត្ថុ ក៏ជាកត្តាមួយដែលនាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់វិស័យនេះផងដែរ ។
លោកឧកញ៉ាថ្លែងថា ៖« ប្រសិនបើក្រុមហ៊ុនភ្នាក់ងារលក់មិនមានក្រមសីលធម៌ វិជ្ជាជីវៈ មិនបានចូលរួមវគ្គបណ្តុះបណ្តាលជំនាញត្រឹមត្រូវ ឬមិនបានដឹងពីការទទួលខុសត្រូវ ក៏អាចធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់វិស័យអចលនវត្ថុដែរ ។ ជាមួយគ្នានេះ រាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវមានគោលនយោបាយល្អ ទាក់ទាញ មានការអនុគ្រោះពន្ធសម្រាប់ជាការលើកទឹកចិត្តអ្នកវិនិយោគ និងមានច្បាប់ទម្លាប់ច្បាស់លាស់ ហើយបើកត្តានេះអត់ច្បាស់ និងមានបរិយាកាសមិនល្អទេ នឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ការវិនិយោគក្នុងវិស័យអចលនវត្ថុទាំងមូល » ។
លោក គីម ហ៊ាង ប្រធានសមាគមអ្នកវាយតម្លៃ និងភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា ៖« ជាទូទៅ តម្លៃអចលនទ្រព្យក្នុងស្រុកវាទាក់ទងនឹងកត្តាសេដ្ឋកិច្ច គឺតម្រូវការនិងការផ្គត់ផ្គង់ ។ នៅពេលមនុស្សត្រូវការទិញច្រើន តម្លៃវាឡើង តែនៅពេលដែលគ្មានមនុស្សនោះ តម្លៃអចលនទ្រព្យធ្លាក់ចុះ » ។
លោក ង៉ែត ជូ ទីប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងអភិវឌ្ឍន៍នៃក្រុមហ៊ុន Emerging Market Consulting បានឱ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្ននេះ មានកត្តាធំៗចំនួន២ ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់តម្លៃ ក៏ដូចជាការលូតលាស់នៃវិស័យអចលនទ្រព្យ គឺកត្តានយោបាយ និងកត្តាផ្គត់ផ្គង់លើសពីតម្រូវការ ។
ចំពោះកត្ដានយោបាយ លោកបានលើកឡើងថា ៖« នៅពេលជិតដល់ពេលបោះឆ្នោត គឺតែងតែមានភាពល្អក់កករនៅក្នុងស្រុក ក៏ដូចជានយោបាយការបរទេស អាចជាហេតុបង្កឲ្យមានមន្ទិលសង្ស័យពីអ្នកវិនិយោគទាំងក្នុង និងក្រៅស្រុក និងប្រជាពលរដ្ឋសក្តានុពលបានប្រយ័ត្នប្រយែងក្នុងការសម្រេចចិត្តមុនពេលទិញផ្ទះ ឬបុរី » ។
ចំណែកកត្តាផ្គត់ផ្គង់លើសតម្រូវការវិញ លោកថា ៖« យើងដឹងហើយការផ្គត់ផ្គង់បុរី ខុនដូ យើងមើលអ្នកដែលមានចំណូលមធ្យម ទៅខ្ពស់ វាផ្គត់ផ្គង់លើសតម្រូវការ ព្រោះខុនដូ និងផ្ទះដែលមានតម្លៃលើស៥ម៉ឺនដុល្លារឡើង វាមានច្រើន ។ អីចឹង វាធ្វើឱ្យទីផ្សារចាល់ក្នុងរយៈពេល២ឬ៣ឆ្នាំ បើទោះបីមិនមានបញ្ហានយោបាយក៏ដោយ ក៏អាចធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់តម្លៃអចលនទ្រព្យដែរ » ៕